3 lý do tại sao cao tốc không có đèn - Bạn cần biết
Khi di chuyển trên đường cao tốc vào ban đêm, nhiều người thắc mắc tại sao phần lớn cao tốc không được lắp đèn chiếu sáng như đường phố hay quốc lộ. Việc này không chỉ đơn thuần là tiết kiệm chi phí mà còn liên quan đến các yếu tố thiết kế và tiêu chuẩn an toàn. Hãy cùng tìm hiểu 3 lý do tại sao cao tốc không có đèn trong bài viết dưới đây.
1. Tiết kiệm chi phí đầu tư và vận hành
- Chi phí vận hành, bảo trì rất cao bao gồm tiền điện, thay bóng đèn, sửa chữa hệ thống.
- Vì vậy không lắp đèn trên cao tốc giúp không cần tiêu tốn hàng triệu kWh điện mỗi năm, giúp giảm chi phí vận hành cho chính phủ hoặc chủ đầu tư.

2. Thiết kế đường cao tốc ưu tiên an toàn
Một quan điểm phổ biến là đèn đường giúp lái xe an toàn hơn vào ban đêm. Tuy nhiên, trên thực tế, đường cao tốc được thiết kế để đảm bảo an toàn ngay cả khi không có đèn.

- Phản xạ ánh sáng tốt: Các làn đường thường được sơn phản quang, biển báo và cọc tiêu hai bên đường cũng sử dụng vật liệu phản quang giúp tài xế dễ dàng quan sát.
- Hạn chế chói mắt: Ánh sáng từ đèn đường có thể gây lóa mắt, đặc biệt khi xe đối diện có đèn pha mạnh, làm giảm tầm nhìn của tài xế.
- Quy định tốc độ phù hợp: Cao tốc có tốc độ giới hạn cao hơn so với đường nội đô, nhưng lại ít chướng ngại vật hơn, giúp tài xế tập trung và phản ứng nhanh hơn khi di chuyển trong điều kiện không có đèn.
3. Quy định và tiêu chuẩn thiết kế đường cao tốc
Tiêu chuẩn thiết kế: Nhiều quốc gia có quy chuẩn rõ ràng về việc lắp đặt đèn chiếu sáng trên cao tốc. Theo tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN 4054:2005), hệ thống chiếu sáng chỉ được lắp đặt ở các khu vực quan trọng như
- Nút giao (nơi có xe ra vào cao tốc)
- Hầm chui, cầu vượt
- Khu vực đông dân cư, trạm thu phí
- Đoạn đường có nguy cơ tai nạn cao
Các đoạn đường còn lại thường không có đèn để tối ưu hóa chi phí.
4. Các dòng đèn được ưu tiên sử dụng tại khu vực cần thiết
Đèn đường LED
- Ưu tiên sử dụng tại: Nút giao, trạm thu phí, lối ra/vào cao tốc, cầu vượt.
- Công suất: 100W - 300W.
- Đặc điểm:
- Ánh sáng mạnh, chiếu xa.
- Tiết kiệm điện hơn đèn Sodium, Metal Halide.
- Độ bền cao, tuổi thọ 50.000 - 100.000 giờ.
- Chống chói lóa, hạn chế ảnh hưởng đến tài xế.
Đèn pha LED
- Ưu tiên sử dụng tại: Khu vực nguy hiểm (khúc cua gắt, đoạn hay xảy ra tai nạn), trạm kiểm soát giao thông.
- Công suất: 200W - 1000W.
- Đặc điểm:
- Góc chiếu rộng, có thể chiếu xa hàng trăm mét.
- Chịu được thời tiết khắc nghiệt.
- Không nhấp nháy, giảm mỏi mắt cho tài xế.
Đèn LED năng lượng mặt trời
- Ưu tiên sử dụng tại: Khu vực xa khu dân cư, nút giao vùng sâu vùng xa, trạm nghỉ.
- Công suất: 60W - 300W.
- Đặc điểm:
- Hoạt động độc lập, không cần kéo dây điện.
- Tích hợp cảm biến ánh sáng (tự bật/tắt).
- Giảm chi phí vận hành.
Đèn LED chống cháy nổ
- Ưu tiên sử dụng tại: Trạm kiểm soát giao thông, hầm chui,...
- Công suất: 30W - 200W.
- Đặc điểm:
- Đạt chỉ số bảo vệ IP65 - IP67, chống nước, chống bụi, chịu va đập tốt.
- Tiết kiệm điện hơn so với đèn huỳnh quang chống cháy nổ truyền thống.
Bóng đèn LED cao áp
- Ưu tiên sử dụng tại: Nút giao thông quan trọng, trạm thu phí, Làn dừng khẩn cấp, khu vực sự cố, cầu vượt, hầm chui...
- Công suất: 250W - 400W
- Đặc điểm
- Giúp tăng khả năng quan sát trong điều kiện sương mù.
- Thiết kế quang học tối ưu giúp ánh sáng phân bổ đều, không gây lóa mắt tài xế.
5. Giải đáp câu hỏi liên quan
Câu 1: Ưu và nhược điểm của việc đường cao tốc không có đèn là gì?
Việc không lắp đèn trên cao tốc là một quyết định có cả ưu điểm và nhược điểm. Dưới đây là phân tích chi tiết:
Ưu điểm | Nhược điểm |
|
|
Câu 2: Đường cao tốc có cần thiết phải có đèn đường không?
- Câu trả lời là không hoàn toàn cần thiết. Việc có đèn hay không phụ thuộc vào thiết kế đường, mật độ phương tiện và điều kiện tự nhiên. Với công nghệ hiện đại như sơn phản quang, đèn xe có độ sáng tốt và hệ thống biển báo hiệu quả, cao tốc vẫn có thể đảm bảo an toàn mà không cần hệ thống đèn đường liên tục.
Việc không lắp đèn trên cao tốc không phải do thiếu đầu tư mà là quyết định có cơ sở khoa học và kinh tế. Điều này giúp tiết kiệm chi phí, đảm bảo an toàn và phù hợp với các tiêu chuẩn thiết kế. Tuy nhiên, hệ thống chiếu sáng vẫn được bố trí tại các khu vực cần thiết để đảm bảo an toàn cho người tham gia giao thông. Khi di chuyển trên cao tốc vào ban đêm, người lái xe cần tập trung quan sát và sử dụng đèn xe đúng cách để đảm bảo an toàn.