Lắp đặt tủ điện: 7 Cách lắp, quy trình đấu nối 8 bước
Lắp đặt tủ điện là quá trình thiết kế, lắp ráp và cài đặt các thiết bị điện và điều khiển trong một tủ điện. Giúp cho tủ điện điều khiển, phân phối điện năng, bảo vệ các thiết bị điện và quản lý hệ thống điện một cách tốt nhất. Để có thêm thông tin bổ ích về lắp tủ điện, HALEDCO mời các Bạn theo dõi ngay nội dung bài viết dưới đây về quy trình lắp tủ điện công nghiệp.
1. Quy trình lắp đặt tủ điện công nghiệp chuẩn 8 bước
Hiện nay có nhiều cách lắp đặt tủ điện công nghiệp khác nhau tùy vào đơn vị thi công lắp đặt tủ điện, yêu cầu dự án hay loại tủ điện. Tuy nhiên, khi lắp ráp, đấu nối đều phải trải qua những bước cơ bản sau.
Bước 1: Đọc bản vẽ và chuẩn bị linh kiện, vật tư
Trước khi thi công, kỹ thuật viên cần đọc kỹ bản vẽ nguyên lý và sơ đồ đấu nối tủ điện chiếu sáng để kiểm tra thiết bị, vật tư cần thiết.
Dựa trên bản vẽ, tiến hành kiểm tra và chuẩn bị đầy đủ vật tư như tủ điện chiếu sáng, Aptomat, MCCB, rơ-le, contactor, thanh cái đồng, dây dẫn, cầu chì, phụ kiện gắn tủ như kìm, tuốc nơ vít, máy khoan…
Đọc bản vẽ cần chú ý các điểm quan trọng sau:
- Đọc bản vẽ quy cách tủ điện: đây là bản vẽ cung cấp đầy đủ thông số, chủng loại, mẫu mã, quy chuẩn để nắm rõ quy cách của tủ.
- Đọc bảng ghi chú ký hiệu: cần học thuộc từng ký hiệu để khi lắp đặt thực hiện đúng, nhanh và hiệu quả nhất.
- Đọc bản vẽ bố trí thiết bị: để xác định vị trí lắp đặt, cách lắp, kích thước và thông số của từng thiết bị. Việc đọc này để nắm được sẽ lắp thiết bị nào lên tủ trước hay sau.
- Đọc bản vẽ động lực: mục đích để xác định loại đồng thanh cái, dây động lực và đầu cốt động lực.
- Đọc bản vẽ điều khiển: đọc từ trái qua phải, từ trên xuống dưới để khi lắp đặt có thể đảm bảo điều khiển đóng/cắt các cuộn hút rơ le, contacor theo các tín hiệu đầu vào hoặc nút nhấn.
Bước 2: Tiến hành đặt gá lắp thiết bị lên tủ
Trường hợp có bản vẽ thì tiến hành lắp gá theo đúng bản vẽ. Nếu không có bản vẽ, cần sắp xếp các gá sao cho diện tích sử dụng là ít nhất, tiết kiệm dây điện và đảm bảo tính thẩm mỹ. Gợi ý cách bố trí như sau:
- Trên cùng góc trái là Aptomat tổng
- Góc phải trên cùng là cầu chì, bộ nguồn và bộ bảo vệ pha
- Hàng bên dưới là các át nhánh
- Hàng tiếp theo là bộ điều khiển, rơ le trung gian
- Hàng tiếp đến là contactor, rơ le nhiệt
- Hàng cuối cùng lắp cầu đấu
Sau khi lắp gá, tiến hành đặt các thiết bị lên:
- Lắp máng điện: cắt theo kích thước bên bản vẽ, đặt lên đúng vị trí đã xác định.
- Lắp thiết bị động lực: gá bằng bulong và ecu.
- Lắp thiết bị điều khiển: gá trên thanh ray cài - thanh này đã được bắn vào panel tủ điện bằng vít khoan hoặc đinh rút.
- Lắp thiết bị cánh tủ điện: lắp nút nhấn, đèn báo, chuyển mạch, còi báo, đồng hồ,...theo các lỗ gá đột sẵn trên thiết bị.
- Lắp vật tư khác: quạt gió, đèn chiếu sáng tủ, quạt gió,...
Bước 3: Dán nhãn và ghi chú các thiết bị trên tủ điện
Công việc dán tên thiết bị giúp quá trình đấu nối, lắp đặt diễn ra nhanh chóng, không cần xem lại bản vẽ nhiều lần.
In nhãn dán nên lưu ý: sử dụng loại nhãn phù hợp; cỡ chữ vừa để dễ nhìn; chiều dài nhãn phù hợp tên từng thiết bị; nhãn dán có thể cắt đường thẳng hoặc nét đứt; sau đó dán lên các thiết bị theo bản vẽ bố trí.
Tham khảo thông số nhãn dán tham khảo cho máy in:
| Thông số | Loại nhãn | Chiều dài nhãn | Cỡ chữ | Chế độ cắt |
|---|---|---|---|---|
| Các thiết bị ở cánh tủ | 12mm | 28mm | 4 hoặc 6 | Cắt |
| Aptomat | 9mm | 18mm | 4 | Cắt |
| Name plate của aptomat trên cánh trong tủ | 12mm | 48mm | 4 hoặc 6 | Cắt |
| Contactor, rơ le nhiệt | 5mm/9mm | 15mm | 3 hoặc 4 | Cắt |
| Rơ le trung gian | 9mm | 20mm | 4 | Cắt |
| Cầu chì | 5mm/9mm | 12mm | 4 | Cắt |
| Thiết bị điều khiển khác | 9mm | 20mm | 4 | Cắt |
| Cầu đấu | 5mm/9mm | Tùy vào loại cầu đấu | 4 | Line (đường thẳng) |
Bước 4: Lắp ráp, gia công thanh cái đồng và đấu nối mạch động lực
Cắt, đột và gia công thanh cái đồng theo thiết kế để kết nối các thiết bị công suất lớn. Sau đó tiến hành đấu nối mạch động lực (đường cấp nguồn chính) theo đúng sơ đồ nguyên lý điện, đảm bảo an toàn và chắc chắn.
Với tủ điện có định mức át tổng < 50A thì át nhánh kết nối với át tổng bằng dây dẫn, thanh cài răng lược. Tủ điện có át tổng từ 100A trở lên sẽ kết nối bằng thanh cái đồng.
Việc lắp ráp thanh đồng với dây điện động lực phải đảm bảo chuẩn kỹ thuật, nếu điểm nối không chặt sẽ ảnh hưởng tới khả năng truyền, dẫn điện. Lâu dài dẫn tới chập, cháy và hỏng thiết bị.
Quy trình lắp đồng thanh cái:
- Lắp thanh cái chính trước
- Lắp các thanh cái nhanh
- Sau đó, siết chặt bulong và ecu
- Kiểm tra lại các điểm xiết ốc và đánh dấu là đã kiểm tra
- Cắt mica để lắp che đồng thanh cái
Chọn dây điện động lực:
- Dây đấu nối trong tủ điện tính 3-4A/1mm2 tiết diện dây đồng.
- Dây dẫn đấu nối trong tủ điện có tiết diện từ 6mm và dùng dây màu đen, đầu cốt có bọc màu đỏ/vàng/xanh/đen.
- Dây điện đấu cho biến dòng hạ thế có dòng sơ cấp 5A dùng dây 2,5mm2.
Cách đấu dây điện động lực:
- Đo và cắt dây vừa đủ điểm đấu, tránh quá dài gây lãng phí, chiếm diện tích trong tủ.
- Lắp bọc nhựa và dán nhãn vào dây động lực.
- Bóp cốp động lực bằng kìm ép cốt, với dây có tiết diện 16mm2 trở lên thì ép đầu cốt bằng kìm thủy lực tăng độ chắc.
- Sau khi bóp, kiểm tra lại đầu cốt.
- Đấu dây động lực theo bản vẽ, để dây gọn gàng trong máng điện.
Bước 5: Đấu nối mạch điều khiển
Tiến hành đấu dây mạch điều khiển cho các thiết bị như contactor, rơ-le, Timer hoặc PLC. Mạch điều khiển cần được bó gọn, đi dây logic theo tuyến để dễ kiểm tra và sửa chữa về sau.
Việc đấu dây điều khiển đặc biệt quan trọng, vì chỉ cần có một đầu cốt lỏng hoặc tuột sẽ dẫn đến ngừng hoạt động của cả hệ thống.
Nên sử dụng dây điều khiển có tiết diện nhỏ như 0.5mm, 0.75mm, 1.0mm2, 1.5mm2. Phân biệt màu dây theo điện áp để sau thuận tiện cho việc bảo dưỡng, sửa chữa.
Đo và cắt dây dư ra 5-10cm để khi uốn và thít dây không bị căng. Lưu ý, cắt các dây chung trước, sau đó mới đến dây nối khác.
Dán nhãn ghi chú vào từng dây để dễ nhận diện. Tiếp đến là bóp cốt điều khiển để đảm bảo độ an toàn, tính thẩm mỹ. Cuối cùng là đấu dây theo trình tự ở bản vẽ.
Bước 6: Kiểm tra sơ bộ tủ điện đã lắp đặt
Sau khi hoàn thành lắp ráp, kiểm tra lại toàn bộ hệ thống: thứ tự pha, mối nối, độ siết ốc vít, độ cách điện, tiếp địa... nhằm phát hiện sớm lỗi trước khi cấp điện thử.
Quy trình test hoạt động tủ:
- Đo điện áp đầu vào xem ổn định chưa:
- Điện 3 pha 4 dây đo đủ điện áp dây từ 380-400VAC, điện áp pha 220-240VAC.
Điện 1 pha 2 dây đo đủ điện 220-240VAC.
Ngoài ra với nguồn điện 1 chiều cần đo đủ điện áp tương ứng.
Bật át tổng lên, bật át nhánh và đo kiểm tra điện áp sau át nhánh.
2. Kiểm tra mạch điều khiển:
- Đo lại điện giữa trung tính với nguồn xem cách điện an toàn chưa.
Bật át điều khiển và đo kiểm tra điện áp.
Bật khởi động contactor, rơ le ở chế độ bằng tay thông qua chuyển mạch hoặc nút nhấn ở cánh tủ.
Chế độ bằng tay chạy bình thường thì test tiếp chế độ chạy tự động, kiểm tra liên động theo nguyên lý điều khiển tủ.
3. Cài đặt các tham số trên HMI, rơ le thời gian và rơ le nhiệt.
4. Kiểm tra lại lần cuối các thiết bị trong tủ so với danh sách thiết bị trên bản vẽ.
Bước 7: Kiểm tra hoạt động và vận hành thử
Tiến hành cấp nguồn điện và test từng chức năng: đóng/ngắt, hoạt động thiết bị điều khiển, thiết bị bảo vệ, tín hiệu điều khiển đầu vào/ra. Ghi nhận thông số vận hành để đối chiếu với thiết kế kỹ thuật.
Bước 8: Vệ sinh lại tủ điện và không gian sau khi lắp
Làm sạch bụi, mạt kim loại, dây thừa trong tủ và không gian làm việc. Đóng cửa tủ và cố định các vị trí nắp, khoá tủ để đảm bảo tính an toàn và thẩm mỹ trước khi bàn giao.
Xem thêm:
2. Cách lắp tủ điện ngoài trời
Sử dụng tủ có cấp bảo vệ IP từ IP54 đến IP66 để chống nước, bụi và côn trùng.
Cố định tủ trên bệ đỡ hoặc cột bê tông, đảm bảo tủ cách mặt đất ít nhất 300mm để tránh ngập nước.
Cần đấu nối tiếp địa an toàn, bố trí lỗ thoát nước đáy tủ và mái che phụ nếu cần thiết.
Gợi ý giải pháp chiếu sáng tủ điện ngoài trời
Khi lắp đặt tủ điện ngoài trời ở khu vực thiếu ánh sáng như hành lang, nhà kho, sân bãi hoặc công trường, việc bổ sung hệ thống chiếu sáng là cần thiết để đảm bảo an toàn vận hành, bảo trì.
Một trong những giải pháp tối ưu hiện nay là sử dụng đèn năng lượng mặt trời gắn tường.
Đèn được tích hợp tấm pin mặt trời và cảm biến ánh sáng, không cần đấu nối điện, tự động sáng vào ban đêm, thích hợp lắp ngay phía trên hoặc bên cạnh tủ điện. Ngoài ra, ánh sáng vàng nhẹ giúp giảm chói, tăng tính thẩm mỹ mà vẫn đáp ứng đủ nhu cầu chiếu sáng khu vực.
3. Cách lắp tủ điện âm tường
Khoét lỗ tường đúng kích thước tủ, đảm bảo khoảng hở 1–2 cm để dễ thi công.
Tủ nên được lắp cách nền từ 1.2 – 1.5m để thuận tiện cho thao tác.
Bắt cố định vỏ tủ bằng vít nở hoặc giá đỡ chuyên dụng, sau đó đấu nối dây nguồn, dây tải và thiết bị bên trong theo sơ đồ thiết kế.
4. Cách lắp tủ điện điều khiển chiếu sáng
Thi công theo bản vẽ nguyên lý, phân chia rõ mạch động lực và điều khiển.
Lắp Timer, bộ điều khiển PLC, hoặc cảm biến vào vị trí đã thiết kế sẵn.
Đấu nối các ngõ vào/ra của bộ điều khiển theo sơ đồ, kiểm tra kỹ hệ thống rơ-le, contactor và bảo vệ trước khi cấp nguồn.
5. Cách lắp tủ điện gia đình
Chọn tủ nhỏ gọn, từ 6–12 module, lắp ở vị trí khô ráo, dễ tiếp cận như phòng khách, hành lang.
Đảm bảo tách biệt các đường điện: ổ cắm, đèn chiếu sáng, điều hòa, bình nóng lạnh… để dễ kiểm soát.
Gắn thiết bị bảo vệ như CB tổng, CB nhánh, chống giật ELCB tùy theo công suất và mức độ bảo vệ yêu cầu.
6. Cách đấu tủ điện 1 pha
Đấu dây pha (L) qua CB tổng → thiết bị → tải; dây trung tính (N) đi riêng, không qua CB.
Dây tiếp địa (PE) được nối trực tiếp vào vỏ tủ và thiết bị kim loại.
CB cần được phân chia hợp lý cho các khu vực sử dụng, đảm bảo không quá tải, chập cháy.
7. Cách đấu tủ điện 3 pha
Đấu ba dây pha (L1, L2, L3) vào Aptomat tổng, từ đó phân phối tới các tải công suất lớn như máy bơm, motor, đèn chiếu sáng 3 pha…
Phân chia tải đều trên các pha để tránh lệch pha, gây sụt áp hoặc cháy thiết bị.
Hệ thống cần có thiết bị bảo vệ quá dòng, mất pha, quá áp, cùng dây tiếp địa an toàn nối xuống đất.
Báo giá thi công lắp ráp tủ điện 2025
Bảng báo giá lắp ráp tủ điện công nghiệp chi tiết
Một bảng báo giá tham khảo cho việc lắp tủ điện công nghiệp:
| Loại tủ điện | Kích thước | Giá (VNĐ/bộ) |
| Nhỏ | 400x300x200 | 5.000.000 - 10.000.000 |
| Trung bình | 600x400x250 | 10.000.000 - 20.000.000 |
| Lớn | 800x600x300 | 20.000.000 - 50.000.000 |
Lưu ý: Giá có thể thay đổi tùy theo yêu cầu cụ thể và đơn vị lắp đặt.
Các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí lắp đặt tủ điện
Chi phí lắp ráp tủ điện công nghiệp phụ thuộc vào nhiều yếu tố:
- Kích thước và loại tủ điện
- Số lượng và chất lượng thiết bị điện
- Độ phức tạp của hệ thống
- Chi phí nhân công
Câu hỏi thường gặp
Câu 1: Có nên tự lắp tủ điện công nghiệp không?
Không nên tự lắp đặt tủ điện công nghiệp nếu bạn không có chuyên môn, vì dễ gây nguy hiểm về điện, cháy nổ và vi phạm tiêu chuẩn an toàn; tốt nhất nên thuê kỹ sư hoặc đơn vị chuyên nghiệp thực hiện.
Câu 2: Lắp tủ điện công nghiệp cần những thiết bị gì?
Lắp tủ điện công nghiệp cần các thiết bị chính như: vỏ tủ điện, aptomat (MCB/MCCB), contactor, rơ le nhiệt, rơ le trung gian, cầu chì, biến áp, thiết bị điều khiển (nút nhấn, đèn báo, đồng hồ), thanh cái, dây dẫn và cầu đấu.
Câu 3: Thời gian lắp tủ điện công nghiệp là bao lâu?
Thời gian lắp tủ điện công nghiệp thường từ 1–3 ngày với tủ nhỏ, đơn giản; còn tủ lớn, nhiều thiết bị và yêu cầu kỹ thuật cao có thể kéo dài 1–2 tuần tùy quy mô và độ phức tạp.
Câu 4: Làm thế nào để đảm bảo an toàn khi lắp đặt tủ điện?
Để đảm bảo an toàn khi lắp đặt tủ điện, cần quan tâm những vấn đề sau:
- Chọn vị trí khô ráo, thoáng mát, chuẩn bị đầy đủ dụng cụ.
- Đọc kỹ bản vẽ và sơ đồ đấu nối trước khi thi công.
- Ngắt nguồn điện hoàn toàn trước khi đấu nối.
- Đấu nối dây đúng kỹ thuật, siết chặt và đánh dấu rõ ràng.
- Kiểm tra cách điện và nối đất chắc chắn.
- Thử nghiệm vận hành, đảm bảo thiết bị hoạt động đúng.
- Vệ sinh tủ điện sau khi hoàn thành để tránh bụi bẩn.
Tuân thủ các bước này giúp đảm bảo an toàn cho người thi công và hệ thống điện vận hành ổn định.
Câu 5: Lắp đặt tủ điện biến tần như thế nào?
Lắp đặt tủ điện biến tần gồm: thiết kế sơ đồ → chuẩn bị thiết bị → lắp đặt trong tủ → đấu nối nguồn, tải, dây điều khiển và tiếp địa → kiểm tra an toàn → cài đặt thông số biến tần và chạy thử.
Lắp đặt tủ điện công nghiệp là một công việc quan trọng và đòi hỏi sự chuyên nghiệp. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về quy trình, chi phí và những điều cần lưu ý khi lắp đặt tủ điện công nghiệp. Hãy nhớ, an toàn luôn là ưu tiên hàng đầu trong mọi công việc liên quan đến điện. Nếu còn thắc mắc, hãy liên hệ hotline 0332599699 để được tư vấn bởi chuyên gia kỹ thuật.
